پرسشهای جوانان
پاسخ های مفیدپرسشهای جوانان
پاسخ های مفیدآیا تفریح و سرگرمی‌ای که انتخاب می‌کنید مفید است؟
تنوع و حدّومرز
کسانی که در تفریحات اعتدال به خرج می‌دهند می‌دانند در انتخاب تفریح از تنوع بسیاری برخوردارند، ولی باید حدّومرزی برای خود قائل شوند. چرا انتخاب انسان‌ها متفاوت است؟ برای توضیح این موضوع بگذارید تفریح و سرگرمی را با غذا مقایسه کنیم. مردم در سراسر جهان به غذاهای گوناگونی علاقه‌مند هستند. در واقع آنچه در نظر مردم یک سوی دنیا لذیذ به نظر می‌آید، ممکن است در دید مردم سوی دیگر نامطبوع باشد. به همین شکل، تفریحی که در دید جوانان یک سوی دنیا جذاب است، ممکن است در نظر جوانان سوی دیگر جذاب نباشد. ممکن است یکی خواندن کتاب را دلپذیر بداند، ولی دیگری آن را خسته‌کننده؛ یکی دوچرخه‌سواری در طبیعت را خوشایند بداند، ولی دیگری آن را طاقت‌فرسا. پس همان طور که شخص حق دارد غذای دلخواه خود را انتخاب کند، حق دارد تفریح و سرگرمی دلخواه خود را نیز انتخاب نماید.
البته منظور این نیست که هر نوع تفریحی را می‌توانیم انتخاب کنیم. برای توضیح این موضوع دوباره تشبیه غذا را در نظر بگیرید. با این که به غذاهای گوناگون و متنوعی علاقه داریم، هرگز غذایی فاسد را نمی‌خوریم. خوردن چنین غذایی خلاف عقل است و سلامت ما را به خطر می‌اندازد. به طور مشابه نیز ممکن است به تفریحات گوناگونی علاقه‌مند باشیم، ولی هرگز نباید سرگرمی‌ای را انتخاب کنیم که در آن خشونت یا از لحاظ اخلاقی فاسد باشد یا زندگی‌مان را به خطر اندازد. از این رو، ضروری است که تفریح دلخواه خود را از قبل ارزیابی کنیم و حدّومرز خود را تعیین نماییم. چگونه؟
تفریحی مفید و مورد قبول جامعه است که با معیارهای اخلاقی و فرهنگ ما هماهنگ باشد. برای محک زدن تفریح دلخواه، می‌توان چک لیستی تهیه دید. در این لیست سه سؤال مطرح است: «تفریحم چه محتوایی دارد؟ چه وقت به آن می‌پردازم؟ و چه کسی را معاشر خود می‌سازم؟» بگذارید تک‌تک این سؤالات را بررسی کنیم.
چه محتوایی دارد؟
قبل از پرداختن به تفریحی باید از خود بپرسید: «این تفریح چه محتوایی دارد؟» قبل از یافتن جواب باید دانست که تفریحات به دو گروه تقسیم می‌شود. گروه اوّل تفریحاتی است که هرگز به آن دست نمی‌زنیم؛ گروه دوّم تفریحاتی است که باید آن را ارزیابی کنیم. حال، گروه اوّل چه نوع تفریحاتی است؟ در این دنیای شریر، بسیاری از تفریحات در رابطه با امور قبیحی است که خلاف معیارهای فرهنگی می‌باشد. جوانان مسلما از تفریحاتی دوری می‌گزینند که با اعمالی همچون آزار جسمی، سحروجادو، ماورالطبیعه، همجنس‌بازی، پورنوگرافی، خشونت یا امور غیراخلاقی در ارتباط است.
گروه دوّم تفریحاتی است که باید محتوای آن تفریح را بررسی کنیم تا مطمئن شویم که مورد قبول جامعه ای که در آن زندگی می کنیم است . سپس باید تصمیمی گرفت که باعث عذاب وجدان ما نشود. چگونه می‌توان تصمیمی درست گرفت؟ قبل از خوردن غذایی جدید به حتم می‌خواهید به محتوای آن پی ببرید. به طور مشابه، قبل از پرداختن به تفریحی، لازم است که به محتوای نیز آن پی برد.
برای مثال، ممکن است مانند بسیاری به ورزش علاقه‌مند باشید. ورزش، تفریحی لذّت‌بخش و هیجان‌انگیز است. اما برخی از ورزش‌ها، موقعیت‌هایی خطرناک را به دلیل رقابت شدید موجب می‌شود. در برخی دیگر از ورزش‌ها خطر آسیب بدنی و حتی از دست دادن جان بسیار بالاست. برخی از ورزش‌ها نیز شامل جشن‌های وحشیانه و بی‌بندوبار یا وطن‌پرستی می‌شود. حال، اگر به چنین ورزش‌هایی علاقه داریم چه باید کنیم؟ به حتم با بررسی محتوای چنین ورزشی متوجه می‌شوید که این گونه تفریحات با فرهنگ اخلاقی ما مغایرت دارد، بنابراین از آن دوری می کنیم.
چه وقت به آن می‌پردازم؟
سؤال دوّمی که باید از خود پرسید چنین است: «چه وقت به آن می‌پردازم؟» این موضوع همچنین شامل این می‌شود که «چقدر زمان صرف آن می‌کنم؟» جواب ما نسبت به سؤالِ «تفریحم چه محتوایی دارد؟» نشان می‌دهد که دلمان به چه چیزی علاقه دارد و چه چیزی را می‌پذیرد. ولی جواب ما به سؤالِ «چه وقت به آن می‌پردازم؟» نشان می‌دهد که چه کاری برایمان اهمیت بیشتر و چه کاری اهمیت کمتری دارد.
قبل از آن که به تفریحی بپردازیم ضروری است برآورد کنیم که چقدر از وقت ما را می‌گیرد. سپس تعیین کنیم که چقدر وقت می‌خواهیم صرف آن نماییم. حال اگر تفریح مورد نظر باعث شود در زندگی روزمره اختلال ایجاد کند مسلما باید از آن جلوگیری کنیم . ما نباید برای مثال تمام وقت خود را در دنیای متنوع مجازی صرف کنیم ، بخصوص اگر مشغول امرار معاش هم باشیم .
چه کسی را معاشر خود می‌سازم؟
سوّمین سؤال این است که «چه کسی را معاشر خود می‌سازم؟» ضروری است که به این موضوع توجه کنیم. چرا؟ چون معاشران ما تأثیر منفی یا مثبت در کیفیت تفریحمان می‌گذارند. برای مثال، همان گونه که خوردن غذا با دوستان خوب لذّت‌بخش است، تفریحات نیز زمانی دلنشین است که با معاشران خوب همراه باشد. پس می‌توان درک کرد که چرا بسیاری از ما منجمله جوانان علاقه دارند به همراه دیگران به تفریح بپردازند. اما قبل از پرداختن به تفریح باید فکر کنیم که چه کسی معاشری خوب است و چه کسی معاشر بد. بدین شکل تفریحمان مفید واقع خواهد شد.
پس وقتی در نظر می‌گیرید که چه کسی دوست شما باشد، عاقلانه است . از خود چنین بپرسید: «آیا شخص مورد نظر در سخن و عمل از اخلاق متناسب برخوردار است؟
محک تفریحمان به طور خلاصه سه ویژگی تفریح را بررسی کردیم؛ کیفیت، کمیت و معاشرت. پس قبل از پرداختن به هر تفریحی می‌باید آن را محک زد. در رابطه با کیفیت تفریح می‌خواهیم بدانیم: «محتوای آن چیست؟ آیا مفید است یا مضر؟» در رابطه با کمیت تفریح می‌خواهیم بدانیم: «چقدر وقت صرف آن خواهم کرد؟ آیا باعث می‌شود که در امور درسی یا شغلیم قصور کنم؟» در رابطه با معاشر، لازم است مشخص کنیم: «با چه کسی به تفریحات بپردازم؟ آیا چنین معاشری خوب است یا بد؟» اگر تفریحی در این سه ویژگی با معیارهای اخلاقی هماهنگ نباشد، مردود شمرده می‌شود. پس بیایید در این رابطه بکوشیم، تفریح مناسب را در وقت مناسب و با اشخاص مناسب انجام دهیم.
